Lựa chọn sản phẩm đông trùng hạ thảo thật và đúng chất lượng

1/ Vai trò hỗ trợ sức khỏe của Đông Trùng Hạ Thảo

Đông trùng hạ thảo là một loại nấm ký sinh trên cơ thể cơ thể ấu trùng của côn trùng, sống trên địa hình núi cao dốc. Do vậy chúng được khai thác rất khó khăn và có giá thành cao. Đây cũng là một trong những loại dược liệu quý hiếm được sử dụng trong Y học cổ truyền Trung Quốc qua nhiều thế kỷ. Dùng để điều trị mệt mỏi, ốm yếu, bổ thận và giúp cải thiện tình trạng ham muốn tình dục thấp.

Các chất bổ sung và các sản phẩm chiết xuất từ đông trùng hạ thảo ngày càng trở nên phổ biến, được biết đến với nhiều lợi ích cho sức khỏe⁽²⁾:

• Tăng hiệu suất tập thể dục
• Chống lão hóa
• Tác dụng chống khối u tiềm năng
• Giúp quản lý bệnh đái tháo đường type 2
• Lợi ích với sức khỏe tim mạch
• Có thể giúp chống lại các chứng viêm

Ảnh: Đông Trùng Hạ Thảo – Cordyceps sinensis

2/ Thực trạng đáng báo động về nguồn gốc và chất lượng Đông Trùng Hạ Thảo trên thị trường Việt Nam ⁽²⁾

Là một loại dược liệu quý đối với sức khỏe và có giá trị kinh tế cao. Tuy nhiên việc kinh doanh các sản phẩm từ ĐTHT ở Việt Nam hiện nay đang bị thả nổi và có nhiều vấn đề nhức nhối về giá cả, nguồn gốc lẫn chất lượng sản phẩm.

Theo VOV – đài Tiếng Nói Việt Nam, loại đông trùng hạ thảo tự nhiên chủ yếu được khai thác ở Tây Tạng, Bhutan và một số tỉnh thành ở Trung Quốc như Tứ Xuyên, Cam Túc, Vân Nam,… Sản lượng mỗi năm chỉ thu được chưa dưới 1 tạ. Chúng rất khan hiếm nên giá thành vô cùng đắt đỏ. Trên các trang bán hàng online, mỗi kg đông trùng hạ thảo sấy khô được rao bán với giá lên đến cả tỷ đồng.

Hiện nay, có một số ít quốc gia như Trung Quốc, Hàn Quốc, Nhật Bản, Việt Nam đã nghiên cứu và nuôi cấy nhân tạo thành công đông trùng hạ thảo. Giá đông trùng hạ thảo nuôi cấy rẻ chỉ bằng 1/10, thậm chí là 1/100 so với hàng nhập khẩu được quảng cáo là khai thác tự nhiên.

Không chỉ đông trùng hạ thảo nhập khẩu mà ngay sản phẩm nuôi cấy tại Việt Nam cũng “đánh đố” người tiêu dùng khi có nơi bán từ 10- 20 triệu đồng/kg tươi thì có chỗ chỉ rao bán vài triệu đồng/kg tươi. Bên cạnh đó, hàm lượng trong sản phẩm đông trùng hạ thảo được quảng cáo cũng cho thấy thị trường còn khá lộn xộn.

Chính vì vậy, trước khi lựa chọn sản phẩm bảo vệ sức khỏe từ ĐTHT, người tiêu dùng cần nắm rõ các thông tin về thành phần và tiêu chuẩn chất lượng của loại dược liệu quý này.⁽²⁾

Ảnh: Số hàng không rõ nguồn gốc bị cơ quan chức năng thu giữ.

3/ Các tiêu chuẩn để đánh giá chất lượng Đông Trùng Hạ Thảo từ Y học hiện đại

3.1 Dựa vào cảm quan bên ngoài của dược liệu:

Để tránh nhầm lẫn với các loại ĐTHT giả làm từ bột hoặc các loại dược liệu tương tự, người tiêu dùng cần nắm rõ các đặc điểm riêng biệt của loại dược liệu này:

• Đông Trùng Hạ Thảo gồm phần ấu trùng dài 2,5-3 cm, đường kính 3-5 mm.⁽⁶⁾
• Phần đầu của ấu trùng mọc ra một thân nấm hình trụ, thân nấm thường dài 3-6cm, có thể dài đến 11cm. Phía dưới thân nấm có đường kính 1,5-4mm, phía trên to phình ra, cuối cùng lại thon nhọn. Cả phần này dài 10-45mm, đường kính 2,5-6mm. Nếu còn non thì đặc, già thì thân rỗng. Soi dưới kính hiển vi sẽ thấy phần phình to có vỏ sần sùi, có những hạt nhỏ.⁽⁶⁾

So sánh ĐTHT thường dùng – Cordyceps sinensis với các loại nấm ký sinh tương tự hay nhầm lẫn: ⁽⁷⁾

• A – Cordyceps sinensis (Đông Trùng Hạ Thảo thường dùng): thân của ấu trùng có 8 đôi chân ở mặt bụng. Trong đó có 4 đôi chân rõ ràng ở giữa thân; thân nấm có phần đầu nhọn.
• B – Cordyceps gunnii: thân của ấu trùng có 8 đôi chân ở mặt bụng, nhìn không rõ ràng, phần thân nấm to tròn và thô, có đầu phình ra hoặc phân nhánh.
• C – Cordyceps barnesii: ấu trùng có thân cong hình quả thận, đầu nhỏ, có một cặp răng.
• D – Cordyceps gracilis: ấu trùng có phần thân với 20–40 vòng ngấn, thường không có phần thân nấm.
• E – Cordyceps liangshanensis: ấu trùng không nhìn rõ chân; phần thân nấm dài dạng sợi, chiều dài 10–30 cm.

Ảnh: Đông Trùng Hạ Thảo- Cordyceps sinensis  và các loài nấm ký sinh tương tự

3.2/ Dựa vào thành phần hoạt chất của dược liệu:

ĐTHT là một loại dược liệu quý trong cả y học cổ truyền phương Đông cũng như y học hiện đại. Chứa nhiều hoạt chất có vai trò bồi bổ sức khỏe như: Cordycepin, Adenosine, protein, chất béo, các loại axit amin thiết yếu, các vitamin (B1, B2, B12, E và K) và khoáng chất (sắt, canxi, magie, kẽm …). ⁽³⁾

Trong đó, nổi bật nhất là hai hoạt chất dẫn xuất Nucleosides là Adenosine và Cordycepin:

o   Adenosine giúp cải thiện chất lượng giấc ngủ, cải thiện lưu thông máu đến tim, ngăn ngừa sự hình thành của huyết khối cũng như các tình trạng thiếu máu cơ tim.⁽⁴⁾

o   Cordycepin có tác dụng kháng ung thư, kháng vi sinh vật, ngăn chặn các tế bào ung thư di căn hoặc tái tạo. Hỗ trợ điều trị bệnh đường ruột, hỗ trợ điều trị bệnh tiểu đường hiệu quả.⁽⁴⁾

Cho đến ngày nay, các dẫn xuất nucleosides được tin là thành phần chính đem lại tác dụng dược lý của ĐTHT. Trong đó riêng Adenosine được dùng làm tiêu chuẩn để quản lý chất lượng nguồn dược liệu Đông Trùng Hạ Thảo ⁽⁵⁾ .

Ảnh: Adenosine và Cordycepin

4/ Hãy là người tiêu dùng thông minh trong việc lựa chọn các sản phẩm bảo vệ sức khỏe 

Là một loại dược liệu quý được sử dụng lâu đời và có nhiều lợi ích cho sức khỏe. Thế nhưng nguồn cung cấp ĐTHT hiện nay vẫn còn chưa được quản lý chặt chẽ trên thị trường Việt Nam. Có nhiều sản phẩm bảo vệ sức khỏe làm từ ĐTHT đang lưu hành với nhiều mức giá lẫn chất lượng khác nhau, vàng thau lẫn lộn khiến cho người tiêu dùng rất khó khăn để chọn lựa sử dụng.

Chính vì vậy, để lựa chọn được sản phẩm chất lượng và đảm bảo tính an toàn, hiệu quả cho bản thân và người thân của mình, người tiêu dùng cần nắm rõ các đặc điểm nhận dạng ĐTHT thật. Hãy chọn mua sản phẩm từ những nhà sản xuất, nhà cung cấp có thương hiệu, đáng tin cậy. Và phải có kiểm định rõ ràng về các tiêu chuẩn hàm lượng, trong đó hàm lượng Adenosine là một kim chỉ nam để đánh giá chất lượng của loại dược liệu này.

Nguồn:

(1) https://www.vinmec.com/vi/tin-tuc/thong-tin-suc-khoe/dinh-duong/6-loi-ich-cua-dong-trung-ha-thao-dua-tren-khoa-hoc/?link_type=related_posts

(2) https://vietnamnet.vn/thi-truong-dong-trung-ha-thao-loan-gia-chat-luong-bi-tha-noi-757727.html

(3) Syed Amir Ashraf et al. Cordycepin for Health and Wellbeing: A Potent Bioactive Metabolite of an Entomopathogenic Medicinal Fungus Cordyceps with Its Nutraceutical and Therapeutic Potential. Molecules. 2020 Jun; 25(12): 2735

(4) https://bvnguyentriphuong.com.vn/y-hoc-co-truyen/adenosine-trong-dong-trung-ha-thao

(5) S.P. Li, F.Q. Yang, Karl W.K. Tsim: Quality control of Cordyceps sinensis, a valued traditional Chinese medicine. Journal of Pharmaceutical and Biomedical Analysis 41 (2006) 1571–1584.

(6) Đỗ Tất Lợi (2004). Những cây thuốc và vị thuốc Việt Nam, xuất bản lần XII, NXB Y Học, 882.

(7) Liu, Hui-juan & Hu, Hao-bin & Chu, Chu & Li, Qin & Li, Ping. (2011). Morphological and microscopic identification studies of Cordyceps and its counterfeits. Acta Pharmaceutica Sinica B. 1. 189–195. 10.1016/j.apsb.2011.06.013.